پروسنس

گاز هیدروژن یکی از اولین گازهای شناخته شده در طبیعت است. این گاز اولین بار توسط رابرت بویل در قرن هفدهم به عنوان یک گاز جدا شده شناخته شد. اما بوداییان هنگامی که آن را در طی برخی تجارب خود مشاهده کردند، آن را "هوا سبک" نامیدند. در قرن هجدهم، هنری کاوندیش نام هیدروژن Hydrogen را برای این گاز ارائه داد. هیدروژن به عنوان یک منبع انرژی با اشتیاق در دهه‌های اخیر به ویژه با پیشرفت‌های در حوزه فناوری‌های نوین مورد توجه بسیاری از صنایع قرار گرفته است. از استفاده این گاز به عنوان سوخت در خودروهای هیدروژنی گرفته تا استفاده در صنایع شیمیایی و فرآوری فلزات، هیدروژن اکنون یکی از مهمترین منابع انرژی قابل تجدید است که توسط صنایع مختلف بهره‌برداری می‌شود.

دتکتور گاز هیدروژن چیست؟

دتکتور گاز هیدروژن (Hydrogen Gas Detector) یک دستگاه الکترونیکی است که طراحی شده است تا حضور گاز هیدروژن را در محیط اندازه‌گیری و تشخیص دهد. این دستگاه‌ها از روش‌های مختلفی برای تشخیص گاز هیدروژن استفاده می‌کنند، از جمله سنسور کاتالیکی، پلیستری و الکتروشیمیایی.

دلایل استفاده از دتکتور گاز هیدروژن
یکی از دلایل اصلی استفاده از دتکتور گاز هیدروژن، ایمنی و حفاظت در مقابل انفجارهای ناشی از حضور هیدروژن است. هیدروژن یک گاز بسیار قابل اشتعال است و حضور آن در محیط‌های بسته می‌تواند به سرعت به انفجارهای خطرناک منجر شود. این دستگاه‌ها از طریق تشخیص حتی کمترین غلظت‌های گاز هیدروژن، امکان اقدامات ایمنی و احتیاطی را فراهم می‌کنند.

ویژگی‌ها و مزایای استفاده از دتکتور گاز هیدروژن
- حساسیت بالا: قابلیت تشخیص حتی کمترین غلظت‌های گاز هیدروژن را دارد.

- سرعت واکنش سریع: دستگاه‌هایی با سرعت واکنش بالا برای تشخیص حضور هیدروژن در محیط ارائه می‌شود.

- دقت: دتکتورهای گاز هیدروژن دارای دقت بالایی در تشخیص این گاز می‌باشند.

- عدم وابستگی به شرایط محیطی: این دستگاه‌ها با ویژگی‌هایی از جمله عدم وابستگی به دما و رطوبت محیط، در شرایط مختلف کارایی دارند.

قیمت دتکتور گاز هیدروژن
قیمت دتکتور گاز هیدروژن معمولاً به عواملی مانند برند، قابلیت‌ها و ویژگی‌های فنی، حساسیت و دقت آن بستگی دارد. دتکتورهای حرفه‌ای با ویژگی‌های پیشرفته معمولاً قیمت بالاتری دارند، در حالی که دتکتورهای ساده‌تر و با کارایی متوسط می‌توانند با قیمت‌های متوسط در دسترس باشند. همچنین، هزینه‌های نصب و نگهداری نیز باید در نظر گرفته شود که ممکن است به طور قابل توجهی بیشتر از هزینه اولیه دستگاه باشد.

با توجه به تنوع مدل‌ها و برندهای دتکتورهای گاز هیدروژن در بازار، قیمت‌ها نیز متفاوت است. برخی از دتکتورها با ویژگی‌ها و فناوری‌های پیشرفته معمولاً قیمت بیشتری دارند، در حالی که دتکتورهای معمولی‌تر و با کارایی متوسط ممکن است با قیمت مناسب‌تری عرضه شوند. همچنین، عواملی مانند گستره حساسیت، دقت در تشخیص، زمان پاسخ و مدت عمر باتری نیز بر روی قیمت تأثیرگذارند. در نهایت، برای انتخاب بهترین دتکتور گاز هیدروژن باید نیازهای خود را به دقت بررسی کرده و با مقایسه ویژگی‌ها و قیمت‌های مختلف، انتخابی انجام داد که بهترین تطابق با نیازها و بودجه شما را داشته باشد. در نهایت، انتخاب دتکتور گاز هیدروژن مناسب به‌طور مستقیم به ایمنی و امنیت شما و محیط کاری شما مرتبط است و باید با دقت و توجه به جزئیات انجام شود.

نحوه انتخاب دتکتور گاز هیدروژن
برای انتخاب دتکتور گاز هیدروژن، ابتدا باید نیازهای خود را به دقت بررسی کرد. عواملی از جمله حساسیت، دقت، سرعت واکنش و هزینه‌های نصب و نگهداری باید در نظر گرفته شوند. سپس باید با توجه به محیط و شرایط کاری، دتکتور مناسب را انتخاب کرد که بتواند نیازهای موردی را پوشش دهد.

در ادامه به دو مورد از بهترین دتکتور های گاز هیدروژن در ایران می‌پردازیم که دقت اندازه‌گیری بالا و قیمت مناسبی نسبت به دیگر رقبا دارند.

دتکتور گاز هیدروژن PQD-3635
قابلیت‌های فراوان و قیمت بسیار جذاب این تجهیز، همراه با عملکرد کاملاً قابل اعتماد، از ویژگی‌هایی است که این تجهیز را به یک گزینه بی‌نظیر برای بازار ایران تبدیل کرده است.

سنسور پلی استری (کاتالیستی) مورد استفاده در دتکتور گاز هیدروژن مدل PQD-3635 برای تشخیص گاز هیدروژن با شدت انفجاری بالا طراحی شده است. این سنسور قادر است با دقت بیشتر از 1% و زمان پاسخ کمتر از 25 ثانیه، میزان هیدروژن در محیط را در بازه غلظتی 100%-0 LEL تشخیص دهد.

با توجه به دقت بالا و زمان پاسخ کوتاه این دستگاه، همراه با استانداردها و تاییدیه‌های جهانی، این دتکتور به عنوان یک تجهیز قابل اعتماد شناخته می‌شود.

جنس بخش کله‌گی این دتکتور از استیل ضد زنگL 316 ساخته شده و بخش بدنه آن نیز از همین جنس یا آلومینیوم Die-Cast با پوشش اپوکسی تهیه می‌شود.

برای اطمینان از صحت اندازه‌گیری‌ها، دتکتور قابلیت یادآوری کالیبراسیون را دارد و می‌تواند به‌طور دوره‌ای آزمایش شود تا حساسیت لازم را نشان دهد.

یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این دتکتور، قابلیت تعویض سنسور در صورت خرابی است. همچنین، کالیبراسیون بدون نیاز به باز کردن دستگاه امکان‌پذیر است.

نمایشگر این دتکتور از نوع OLED با وضوح بالا و قابلیت خواندن از هر زاویه‌ای است. همچنین، 5 LED رنگی نیز وضعیت دستگاه را نشان می‌دهند.

در شرایط محیطی 40- تا 70+ درجه سانتی‌گراد و رطوبت 0-100%RH، این دتکتور عملکرد خوبی دارد. همچنین، با استانداردهای حفاظتی IP66 و IP65، نفوذ رطوبت و ذرات گرد و غبار ممکن نیست.

این دتکتور با مصرف انرژی کم و خروجی سیگنال استاندارد 4 الی 20 میلی‌آمپر، عملکرد عالی‌ای ارائه می‌دهد. همچنین، قلم مغناطیسی برای پارامتردهی و کالیبراسیون اضافه شده است.

استانداردها و تاییدیه‌های معتبر جهانی نیز برای این دتکتور موجود است. به عنوان مثال، تاییدیه‌های ATEX و IEC.

دتکتور هیدروژن PQD-3635 علاوه بر استفاده در پتروشیمی و صنعت نفت در اتاق باتری و واحد الکترولیز تصفیه خانه آب و فاضلاب نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

دتکتور گاز هیدروژن PE-3612
سنسور استفاده شده در دتکتور گاز PE-3612 از نوع کاتالیزوری با کیفیت بالا است و در محدوده 0 تا 100 درصد LEL عمل می‌کند. خروجی آن از نوع 3 سیمه آنالوگ با دقت بسیار بالا در رنج 4 تا 20 میلی آمپر است. این دتکتور قابلیت استفاده همزمان از خروجی رله‌ای (2 رله برای آلارم و 1 رله برای فالت) با خروجی آنالوگ را ندارد، پس در هنگام سفارش یکی از این خروجی‌ها را انتخاب کنید.

مدت زمان تشخیص 90 درصد از گازهای محیطی، که با T90 نشان داده می‌شود، 15 ثانیه است و خطای اندازه‌گیری آن زیر 2 درصد است که بهترین مقدار در مقایسه با رقبای آمریکایی و اروپایی مانند درگر و هانیول است. همچنین، قیمت این سری از آشکارسازهای پروسنس نیز بسیار مناسب‌تر از دیگر برنندهاست.

کد استاندارد اتکس برای دتکتور گاز PE-3612 برابر II 2G Ex db IIC T4-T5 Gb است و این دتکتور قابل استفاده در زون 1 و زون 2 است. اما امکان متصل شدن به شبکه‌های صنعتی در این تجهیز وجود ندارد.

دتکتور گاز هیدروژن H2 دستگاهی است که برای تشخیص و اندازه‌گیری غلظت گاز هیدروژن در محیط‌های مختلف طراحی شده است. این دستگاه‌ها برای جلوگیری از خطرات احتمالی ناشی از تراکم بیش از حد گاز هیدروژن در هوا، از جمله انفجار یا آتش‌سوزی، حیاتی هستند. دتکتورها با تشخیص سریع و دقیق، به مدیریت ایمنی و پیشگیری از حوادث کمک می‌کنند و در نتیجه، حفاظت از جان انسان‌ها و محافظت از تجهیزات را تضمین می‌نمایند.

دتکتورهای گاز هیدروژن به چندین دسته تقسیم می‌شوند که عمدتاً بر اساس نوع سنسور به کار رفته در آن‌ها، متفاوت هستند. انواع اصلی شامل سنسورهای الکتروشیمیایی، پلیستوری (جفت کاتالیتیک) و یا کاتالیتیک هستند. سنسورهای الکتروشیمیایی برای تشخیص دقیق غلظت‌های پایین گاز در شرایط کنترل‌شده بسیار مؤثر هستند، در حالی که سنسورهای پلیستوری و کاتالیزوری برای محیط‌های صنعتی با تغییرات سریع غلظت گاز مناسب‌تر هستند.

استانداردها و تاییدیه‌های ضروری
استانداردهای بین‌المللی مانند IECEx و ATEX نقش مهمی در تضمین ایمنی و کارایی دتکتورهای گاز هیدروژن در محیط‌های پرخطر ایفا می‌کنند. استاندارد IECEx، که توسط کمیسیون بین‌المللی الکتروتکنیک تدوین شده است، به طور خاص برای تجهیزات الکتریکی که در محیط‌های با خطر انفجار استفاده می‌شوند، طراحی شده است. این استاندارد به تولیدکنندگان کمک می‌کند تا محصولاتی بسازند که نه تنها در سطح بین‌المللی قابل قبول هستند، بلکه از نظر ایمنی و کیفیت در بالاترین سطح قرار دارند. محصولاتی که تحت این استاندارد تولید می‌شوند، قابلیت فروش در بازارهای جهانی را دارا هستند و به مصرف‌کنندگان اطمینان می‌دهند که در شرایط خطرناک از قابلیت اعتماد بالایی برخوردار هستند.

راهنمای خرید دتکتور گاز هیدروژن H2 ضد انفجار

در مقابل، استاندارد ATEX که توسط اتحادیه اروپا تدوین شده، نیز برای دستگاه‌ها و تجهیزاتی طراحی شده که در محیط‌های با پتانسیل انفجار کار می‌کنند. این استاندارد تأیید می‌کند که محصولات می‌توانند به طور ایمن در این محیط‌ها مورد استفاده قرار گیرند و در تمام کشورهای عضو اتحادیه اروپا به فروش برسند. به دلیل پوشش گسترده‌تر و معتبر بودن در بیشتر کشورهای جهان، دتکتورهای گاز هیدروژن که این استانداردها را دارا هستند، از ارزش و اعتبار بالایی برخوردار هستند و می‌توانند به کاهش خطرات ناشی از گاز هیدروژن در محیط‌های مختلف کمک شایانی نمایند.

فاکتورهای مهم در انتخاب دتکتور گاز هیدروژن
انتخاب دتکتور گاز هیدروژن H2 مناسب برای استفاده در محیط‌های صنعتی یا آزمایشگاهی به دقت بالا و درک عمیقی از نیازهای محیطی و شرایط کاری نیاز دارد. یکی از مهم‌ترین فاکتورها در این انتخاب، دقت و حساسیت دستگاه است. دتکتورها باید قادر به تشخیص دقیق حتی کمترین مقادیر گاز هیدروژن باشند تا از بروز خطرات احتمالی جلوگیری کنند. همچنین، زمان پاسخ‌دهی دتکتور یکی دیگر از جنبه‌های حیاتی است. دستگاه‌هایی که سریع‌تر به وجود گاز هیدروژن واکنش نشان می‌دهند، امکان اقدامات فوری‌تری را برای مدیریت خطر و ایمن‌سازی محیط فراهم می‌کنند. این خصوصیات مستقیماً بر ایمنی کلی در محیط‌های کاری تأثیر می‌گذارد.

علاوه بر دقت و زمان پاسخ، معیارهای دیگری نیز در انتخاب دتکتور گاز هیدروژن مؤثر هستند، مانند قابلیت اطمینان و مقاومت دستگاه در برابر شرایط محیطی متغیر. دتکتورهایی که در دماها و رطوبت‌های مختلف به خوبی کار می‌کنند و تحت تأثیر شرایط سخت محیطی قرار نمی‌گیرند، برای استفاده در محیط‌های صنعتی بسیار مناسب‌تر هستند. همچنین، بررسی استانداردها و تاییدیه‌های بین‌المللی مانند IECEx و ATEX ضروری است تا از ایمنی و کیفیت دستگاه اطمینان حاصل شود. این استانداردها نشان‌دهنده پذیرش عملکرد دستگاه در سطح جهانی و تضمین کننده ایمنی آن در شرایط خطرناک هستند. در نهایت، ارزیابی هزینه‌های نصب و نگهداری دتکتورها نیز باید مد نظر قرار گیرد تا اطمینان حاصل شود که دستگاه انتخابی علاوه بر کارایی بالا، از لحاظ اقتصادی نیز مقرون‌به‌صرفه باشد.

خرید دتکتور گاز هیدروژن پروسنس
دتکتور گاز هیدروژن پروسنس مدل PE-3612 و PE-3612-R از لحاظ برخی قابلیت‌های فنی و کاربردی تفاوت‌هایی دارند که بسته به نیاز محیط کاری باید انتخاب شوند. مدل PE-3612 به‌عنوان یک دتکتور استاندارد، تنها از خروجی جریانی 4-20 میلی‌آمپر برخوردار است. این ویژگی، این دتکتور را برای کاربردهایی مناسب می‌سازد که نیاز به انتقال سیگنال آنالوگ استاندارد برای مانیتورینگ در یک سیستم کنترلی دارند. استفاده از این مدل به دلیل سادگی و قابلیت اطمینان آن در شرایط کاری مختلف بسیار متداول است.

در مقابل، مدل PE-3612-R نسخه پیشرفته‌تر است و قابلیت‌های بیشتری ارائه می‌دهد. این مدل علاوه بر خروجی جریانی 4-20 میلی‌آمپر، از ماژول رله‌ای برای ارسال سیگنال‌های هشدار و همچنین پورت مدباس RS485 برای اتصال به شبکه‌های صنعتی بهره می‌برد. این ترکیب خروجی‌ها امکان انعطاف‌پذیری بیشتری را برای کاربران فراهم می‌کند، به‌گونه‌ای که می‌توان از هر سه قابلیت به صورت جداگانه یا هم‌زمان استفاده کرد. این ویژگی‌ها، مدل PE-3612-R را برای کاربردهایی که نیاز به ارتباطات پیشرفته‌تر و ارسال سیگنال‌های متنوع دارند، به گزینه‌ای ایده‌آل تبدیل می‌کند.

انتخاب بین این دو مدل باید بر اساس نیازهای خاص محیط کاری، نوع سیستم کنترلی موجود، و سطح اتوماسیون مورد نظر صورت گیرد. اگر تنها نیاز به یک دتکتور ساده با خروجی جریانی دارید، مدل PE-3612 کافی است، اما در صورت نیاز به ارتباطات شبکه‌ای پیشرفته‌تر و قابلیت‌های هشداردهی، مدل PE-3612-R انتخاب بهتری خواهد بود.

استانداردهای ضدانفجاری هر دو یکی است و هر دو قابلیت نصب در محیط های دارای پتانسیل انفجاری مانند زون 1 و 2 را دارند.

خلاصه مقاله
در این راهنمای خرید، اهمیت استفاده از دتکتورهای گاز هیدروژن H2 در محیط‌های صنعتی و آزمایشگاهی به دلیل قابلیت اشتعال بالای هیدروژن و خطرات احتمالی ناشی از آن بررسی شده است. تأکید بر انتخاب دتکتورهایی با تکنولوژی مناسب، شامل سنسورهای الکتروشیمیایی برای دقت بالا در تشخیص غلظت‌های پایین و سنسورهای کاتالیتیک برای استفاده در محیط‌های صنعتی با تغییرات سریع گاز، از نکات کلیدی این مقاله است. همچنین، بر اهمیت توجه به استانداردهای بین‌المللی مانند IECEx و ATEX برای تضمین ایمنی و قابلیت اطمینان دستگاه‌ها در شرایط خطرناک و تاییدیه‌هایی مانند UL و CSA که اطمینان بیشتری به کاربران می‌دهد، تأکید شده است.